Macit Ayral

(1891-1961) XX.Yüzyılın sülüs ve celî sülüste önde gelen Türk hattatlarından. 
11 Nisan 1891 de İstanbul Beylerbeyinde doğdu. Şehremâneti Zibhiye idaresi (Mezbaha) Müdürü Zühdü Beyin oğludur. İlk tahsilini Beylerbeyi Hamidiye Mektebinde tamamladı. Üsküdar İdâdîsinin son sınıfında iken sağlık sebebiyle tahsilini yarıda bıraktı. Daha ilk mektep sıralarında hat hocası Ali Efendiden sülüs ve nesih yazılarını öğrenmeye başladı. Daha sonra Enderun Mektebi hat hocası Ahmed Râkım Efendiye devam etti. Babasının da teşvikiyle girdiği Medresetül-hattâtînde yazı tahsilini tamamIadı. Burada Hulûsi Efendiden (Yazgan) talik icâzeti aldı ( 1923). Ayrıca Sâmi Efendinin talebesi olan Tuğrakeş İsmail Hakkı Altunbezerden sülüs-celîsini ilertetti. Ali Efendinin hocası olan Şefik Beye ait kıta ve murakkalardan da önemli ölçüde faydalandı. Macit Ayral talik ve nesihten ziyade sülüs ve celî-sülüs ile meşgul olmuştur. Sülüste Şefik Beyin tavrını benimsemiş ve o üslupta eser vermiştir.
Celî-sülüste ise Sami Efendi yolunda yazmıştır. 1908 yılında Evkaf Nezâreti Kaleminde
başladığı memurluk hayatına daha sonra polis müdüriyeti sicil mümeyyizi olarak devam etti. 1923te bu görevinden ayrılarak Bâbıâli caddesinde açtığı yazıhanede serbest hattatlık yapmaya başladı . Burası zamanla devrin tanınmış hattatlarının buluşup sohbet ettikleri önemli bir sanat mahfili haline gelmiştir. Harf inkılâbını takip eden yıllarda Ankaraya yerleşti ve emekli oluncaya kadar Vilâyet Meclis-i Umûmî başkâtipliği görevini yürüttü. 1955te tekrar İstanbula döndü. Kısa bir süre sonra, Bağdat Güzel Sanatlar Akademisinde hüsnühat dersleri vermek üzere Iraka davet edildi. Burada dört yıl kaldıktan sonra 1959 Temmuzunda Türkiyeye döndü.
Emsali arasında nezaketi, kibarlığı ve şık giyimi ile tanınan Macit Ayral, bundan sonraki yıllarını yazı yazmak ve eski eserleri incelemekle geçirdi. 19 Mart 1961 de İstanbulda vefat etti, mezarı Karacaahmettedir.
Macit Ayral yazı tarifinde ve meşk yazmada, özellikle imzasız ve tarihsiz yazıların
hattatını ve devrini tesbitte fevkalâde ustaydı . Yarım asra yaklaşan sanat hayatı boyunca yazılarında Mâcid imzası yanında Hüseyin Mâcid, Abdülmâcid, Mâcid b. Zühdî imzalarını da kullanmıştır. Özel koleksiyonlara girmiş pek çok eseri yanında İstanbul da Şişli, Levent, Şile , Bebek, Yeşilköy, Muratpaşa , Beyoğlu Kamerhatun, Seyyid Ahmed camiIeriyle Arap Camiinde celî yazıları vardır.

BİBLiYOGRAFYA:
İbnülemin, Son Hattatlar, s. 179• 182; Uğur Derrnan. Vefâtının Yirminci Yıl dönümünde
‘Mâcid Ayral, Sandoz Bülteni, sy. 2, İstanbul 1981, s. 7• 12. 

Müellif: M.Hüsrev Subaşı

Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 1991 yılında İstanbul’da basılan 4. cildinde, 284 numaralı sayfada yer almıştır. 

X